S.S.S.
SIKÇA SORULAN SORULAR
Performans, yapıların olası bir sismik etkiye karşı göstereceği davranışın bir ölçüsü olup belirli bir sismik etki altında kabul edilebilir hasar sınırlarının tespit edilmesi ve sınıflandırılması şeklinde ifade edilebilir.
Performans analizinde, öncelikle yapı için uygun performans seviyesine karar verilir.
Belirlenen seviye göre, analizde kullanılacak olan sismik talep ile bu talep karşısında yapıya ait kabul edilebilirlik kriterleri tanımlanır. Beklenen sismik etki ile karşılaşıldığında ise yapının tanımlanan performans seviyesine ulaşması beklenir.
Kamu binaları, eğitim binaları, konutlar, iş yerleri, apartmanlar, hastaneler, sağlık binaları, fabrikalar, spor yapıları, liman yapıları, sanat yapıları ve benzeri her türlü yapının depreme karşı dayanımının tespiti için performans analizleri yapılabilmektedir. Ancak her yapının performans analizinin yapılması zorunlu değildir. Deprem sonrası kullanımı zorunlu olan yapılar ve kullanım amacı değişen yapılarda performans analizinin yapılması gerekmektedir.
Saha çalışmalarından sonra statik rölöve projesine göre 3 boyutlu olarak yerli STA4CAD,
İDECAD ve PROBİNA programlarından birisi ile veya yabancı programlardan SAP2000,
ETABS gibi bir programda modellenir
Rehabilitasyon: Yetersiz yapı güvenliğini çağdaş anlayışın gerektirdiği düzeye çıkarmak.
Onarım: Hasar görmüş bir yapıyı ya da yapı elemanını öngörülen bir güvenlik düzeyine getirmek için yapılan işlemlerdir.
Güçlendirme: Hasar görmemiş bir yapıyı ya da yapı elemanını geçerli bir güvenlik düzeyine çıkarmak için yapılan işlemlerdir.
Hasar görmüş bir yapı güçlendirilmez, onarılır. Ya da kullanım amacı değiştirilen bir yapı onarılmaz, güçlendirilir. Bu kavramları birbirine karıştırmamak gerekir.
Yapı değerlendirme yetkisi birçok kişide kafa karışıklığı yaratan bir konudur.
Bunun sebebi Yapı Risk Analizi yapacak firmaların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmesidir. Ancak Yapı Risk Analizi yapı performansı hakkında bir bilgi vermez. Bakanlıktan yetkili kurumlar yapının kentsel dönüşüme sokulup sokulamayacağına dair onay vermek üzere ÇŞB tarafından yetkilendirilirler. Bu nedenle yetki belgesi genel olarak belediye ve üniversite gibi kurumların yanı sıra kentsel dönüşüm taahhüt hizmeti veren firmalar tarafından kullanılmaktadır. Genel bir tarama olup TBDY 2018 yönetmeliğin karşılamaz. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yönetmeliklerine göre binalarda analiz ve güçlendirme projelerinin yapılması sorumluğu serbest inşaat mühendisleri veya mühendislik bürolarına verilmiştir. ÇSB’nin bu konuyla ilgili yönergesi aşağıdaki gibidir.
Ülkemizde Mevcut Binalarımızın Deprem Performansı 2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’ne göre belirlenir.
Deprem Performans analiz sonucuna göre yapının güvenli olup olmadığı tespit edilir.
Karotların donatı olmayan bölgelerden donatı tespit cihazı ile kontrol edilerek Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan lisanslı laboratuvar uzman teknik personeli tarafından alınır. Alınan karolarda oluşan boşluklar yüksek mukavemetli rötre yapmayan grout harcı ile doldurularak kapatılır.
İnşaat Mühendislerince; 2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’ne göre binaların statik röleve, karot, sıyırma, röntgen, temel muayene çukuru ve zemin etüt raporu işlemleri ile bilgiler toplanır.
Yapı sahibinin başvurusu üzerine ilgili belediyeden binanın onaylı mimarı ve betonarme projesi temin edilerek, yapı alanında uzman SİM (Serbest İnşaat Mühendisliği) ve İTB (İşyeri Tescil Belgesi) olan İnşaat Mühendisliği ofislerine başvurulur.
Bilgisayar ortamında, saha verileri ile desteklenmiş bilgiler ile modellenmiş binanın performans analizi yapılarak bina güvenlik seviyesi belirlenir.
Binanın riskli olması durumunda 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun 19/2 maddesi uyarınca bina malikleri, binanın 4/5 oranında güçlendirme veya yeniden yapılması kararı alır.